fbpx

Τὸν νεκρό…

Ἀπὸ τὸν Ὄλαφ Λίλιεκρανς τοῦ Ἑρρίκου Ἴψεν, μετάφρασι-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2020, σελ. 95.

Τὸν νεκρὸ τόνε φέρνω
μὲ θλίψη γιὰ τὸν τάφο·
στὰ σκουλήκια τόνε δίνω –
στὸ χῶμα κεῖθε κάτω.

Βαρύ γιὰ μᾶς φορτίο.
Μὲ πένθος τραγουδᾶμε.
Τὸ ἀγόρι στὸ κυτίο
βόλτα στερνή τὸ πᾶμε!

Τὸ λουλουδάκι τοῦ βουνοῦ

Ἀπὸ τὴν πρώτη μορφὴ τοῦ Ὄλαφ Λίλιεκρανς: Ὁ ἀγριόγαλος στὸ Γιούστενταλ τοῦ Ερρίκου Ἴψεν, μετάφραση-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2020, σελ. 198.

ΑΛΦΧΙΛΝΤ:
Τὸ λουλουδάκι τοῦ βουνοῦ, ἐσὺ καλά τὸ ξέρῃς,
αὐτὸ π᾽ ἀνθίζει γαλανὸ στὰ πόδια τῆς ἐλάτης…
ΜΠΓΙΕΡΝ:
Καὶ βέβαια τὸ ξέρω ᾽γώ…
ΑΛΦΧΙΛΝΤ:
Τὸ δειλινὸ σὰν πέφτῃ,
μεγάλο φῶς στὴν κορυφὴ ποὺ τότε λάμπει πάνω
τὰ φύλλα κεῖ φωτίζοντας· καὶ ἡ μεγάλη λάμψη
ὅλα παρέα τὰ μικρὰ τὰ περιλούζει κείνη.
Ὁ μικρανθὸς τὸ χαίρεται -χαρὰ μεγάλη παίρνει!
Μὰ μὲ τὴ νύχτα ἀλίμονο τὰ πάντα πάνω φεύγουν,
καὶ τὸ λουλούδι εἰναι λειψὸ μὲ τὴ χαρὰ παρμένη·
διπλώνει αὐτὸ τὰ φύλλα του κι ἀρχίζει κι ὅλο κλαίει…

Χάραλ Σούλμπεργκ. Χειωνιάτικη νύκτα στὸ Ροντάνε. 1914.

Ὄλαφ Λίλιεκρανς – Α΄ πράξι – σκηνικὲς ὁδηγίες

Ἀπὸ τὸν Ὄλαφ Λίλιεκρανς τοῦ Ερρίκου Ἴψεν, μετάφραση-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2020, σελ. 36-7.

Ἡ δράση ἐκτυλίσσεται κατὰ τὸν Μεσαίωνα σ᾽ ὀρεινὸ χωριὸ τῆς Νορβηγίας.

Λόφος μὲ πλούσια δενδρώδη βλάστηση ποὺ ὁδηγεῖ ψηλότερα σ᾽ ἄλλα ὀρεινὰ μέρη· σὲ βαθὺ γκρεμὸ γοργοκυλάει ποτάμι ἀπὸ πίσω πρὸς ἀριστερὰ ἔξω τῆς σκηνῆς· πάνω ἀπ᾽ τὸ ποτάμι βρίσκονται κάμποσοι γέρικοι κορμοὶ δέντρων κι ἄλλα ἀπομεινάρια πεσμένης γέφυρας. Μεγάλοι βράχοι πρὸς τὶς ἄκρες τοῦ προσκηνίου, καὶ πέρα μακριὰ βουνοκορφὲς χιονοσκέπαστες. Τὸ ροδοκόκκινο τοῦ δειλινοῦ πάνω ἀπ᾽ τὸ τοπίο· ἀργότερα προβαίνει τὸ φεγγάρι.

Ἰωάννης Χριστιανὸς Ντάλ. Παρηλλαγμένο ἀντίγραφο τοῦ πίνακος τοῦ Ἰακώβου φὸν Ρούισνταλ. 1813.

Καμπάνες καὶ φτεροῦγα!

Ἀπὸ τὸν σχολιασμὸ στὸν Ὄλαφ Λίλιεκρανς, μετάφραση-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2021, σελ. 91, ὑπ. 71:

Βλέπεις κεῖνο τὸ σπιτικό; Καμπάνες καὶ φτεροῦγα!

Fløi: Ἀνεμοδείκτης στὸ κωδωνοστάσιο, συνήθως στὸ σχῆμα τῆς πλώρης τοῦ πλοίου τῶν Βίκινγκς ποὺ περιλαμβάνεται καὶ διακοσμητικῶς στὶς νορβηγικὲς ξύλινες ἐκκλησίες (stavkirker).

Stavkikre στὸ Λάρνταλ (δυτικὴ Νορβηγία).

Ξέχασα…

[Ἀπὸ τὸ δρᾶμα: Ὄλαφ Λίλιεκρανς τοῦ Ἑρρίκου Ἴψεν· μετάφραση Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος.]

Πήγαινα καβάλλα στὸ λιβάδι, κάτω ποὺ τρέχει ὁ ποταμός..- ἦταν νύχτα, καὶ τὰ τραγούδια κ᾽ οἱ σκοποὶ παράξενα μὲ κύκλωναν…

Χάθηκα κι ἄφησα τὸ μονοπάτι μου -μάκρυνα -βαθιά, ἀνάμεσα στὰ βουνά, βρῆκα τὴν ὄμορφη κοιλάδα ποὺ πόδι δὲν εἶχε ξαναπατήσει καὶ μάτι δὲν τὴν εἶχε ξαναχαρῆ πρὶν ἀπὸ μένα… Βαρύς ὕπνος μὲ κατέλαβε, ἑνῷ οἱ ξωτικιὲς παῖζαν καὶ μὲ τραβῆξαν στὸ παιγνίδι τους…

Μὰ τότε ξύπνησα, καὶ λύπη εἶχε σκεπάσει τὸ λογισμό μου· γύρισα καβάλλα σπίτι, ἀλλὰ δέν μποροῦσα ἄλλο κεῖ νὰ μείνω· μοῦ φαινόταν σὰ ν᾽ ἄφησα πίσω μου τὴν πιό πλούσια, τὴν καλύτερη ζωή· καὶ σὰ νἆταν θησαυρὸς ἐκεῖ ἔνδοξος γιὰ μένα φυλαγμένος, ἂν τὸν ἔψαχνα καὶ τὸν εὕρισκα…

Ἔπρεπε ν᾽ ἀνέβω στὴν κοιλάδα, προτοῦ νὰ βρῶ εἰρήνη…

Ἦρθες καὶ μὲ συνάντησες ὄμορφη καὶ λαμπερὴ τότε· ἅρπαξα τὸ χέρι σου, σὲ κοίταξα στὰ μάτια -Γῆ καὶ Οὐράνια – ὁ Κόσμος ὅλος! – στεκόταν μές στὰ μάτια σου!.. Τότε λησμόνησα φίλους καὶ συγγενεῖς!..

Ξανάρθα τὴν ἄλλη νύχτα, σ᾽ ἀγκάλιασα ἀπ᾽ τὴ μέση, σ᾽ ἔσφιξα μές στὸ στῆθος μου -ἡ εὐλογία τ᾽ Οὐρανοῦ στὴν ἀγκαλιά σου μέσα…

Καὶ ξέχασα κ᾽ ἐγὼ βαφτιστικὸ καὶ σπίτι τῶν προγόνων…

Κ᾽ ἦρθα τὴν τρίτη τὴ νυχτιά – ἔπρεπε νἀρθῶ! –, σοῦ φίλησα τὰ κόκκινα χειλάκια καὶ τὸ βλέμμα μου βυθίστηκε στὴν ψυχή σου… Περισσότερα ἦταν κειμέσα ἀπ᾽ ὅλη τὴ δόξα τοῦ Κόσμου! Ξέχασα κι ἄλλο ἀπὸ Θεὸ καὶ σπίτι, κι ἄλλο ἀπὸ Γῆ καὶ Οὐράνια -ξέχασα τὸν ἑαυτό μου!

Τὸ ἔργο στὴ Σειρὰ Ἴψεν.