fbpx

Ὁ τάφος τοῦ πολεμιστῆ – Α΄ σκηνή – σκηνικὲς ὁδηγίες

Ἀπὸ τὸν Τάφο τοῦ πολεμιστῆ τοῦ Ερρίκου Ἴψεν, μετάφραση-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2019, σελ. 36-7.

Ἡ δράση ἐκτυλίσσεται σὲ μικρὸ νησὶ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Σικελίας, λίγο πρὶν φτάσῃ στὴ Νορβηγία ὁ Χριστιανισμός [10ος αἰῶνας -τὸ 995 ἀνηγέρθη ἡ πρώτη ἐκκλησία στὴ χώρα].

Σκηνικό: Ἀνοιχτὸ μέρος μὲ δάσος ὁλόγυρα, κοντὰ σ᾽ ἀκτή. Ἀριστερὰ στὸ βάθος, ἐρείπια ἀρχαίου ναοῦ. Στὸ κέντρο, τεράστιος τάφος πολεμιστῆ καὶ πάνω του μνημεῖο στεφανωμένο μὲ λουλούδια.

Ἀριστερά, ὁ ΡΟΝΤΕΡΙΚ κάθεται καὶ γράφει. Δεξιά, ἡ ΜΠΛΑΝΚΑ μισογερμένη στὴ θέση της.

Μπόρρεπάρκεν, Νορβηγία. Ταφικὸ μνημεῖο.

Ragnarok

Ἀπὸ τὸν σχολιασμὸ στὸν Τάφο τοῦ πολεμιστῆ τοῦ Ἑρρίκου Ἴψεν, σελ. 39, ὑπ. 25:

Ragnarok (= τὸ πεπρωμένο τῶν διοικουσῶν δυνάμεων· ἀρχαιοσκανδιναυικά: ragnaro̞k), δηλαδὴ ὁ χαμὸς ποὺ πέπρωται γιὰ τοὺς θεοὺς καὶ στὰ Γερμανικὰ ἀποδίδεται ὡς Götterdämmerung (= τὸ λυκόφως τῶν θεῶν -παράβαλε καὶ τὴν ὁμώνυμη βαγκνερικὴ ὄπερα), καθὼς ἐπῆλθε κάποια στιγμὴ σύγχυση μεταξὺ τοῦ rǫk = πεπρωμένο καὶ τοῦ røkkr = λυκόφως (παράβαλε ἔρεβος).

Δράκος καὶ ὄφις σκαλισμένοι στὴν βορεία πύλη τῆς ξύλινης ἐκκλησίας τοῦ Οὖρνε (δυτικὴ Νορβηγία). Περίπου στὸ 1.000. Οἱ μορφὲς ἑρμηνεύονται ὡς ὁράματα τοῦ Ράγκναροκ.

Ρόντερικ

Ἔργο: Ὁ τάφος τοῦ πολεμιστῆ: Δραματικὴ ποίηση σὲ μιὰ πράξη
Ἰδιότητα: Γέρος ἐρημίτης.
Ρήση: Ἔζησα μαζί μὲ τοὺς γενναίους τοῦ Βορρᾶ./ Καί, ὅποτε ἀνεβαίνῃ λίγο ἡ μνήμη μου ἡ παληά,/ τὴ νοιώθω γιὰ σελίδα τῆς δικῆς μου σάγκας…

Τὸ ἔργο στὴ Σειρὰ Ἴψεν.

Ἀπὸ τὴν ἀνάλυση γιὰ τὸν «Τάφο τοῦ πολεμιστῆ»

[Τοῦ μεταφραστῆ καὶ σχολιαστῆ τοῦ Ἴψεν, Θεοδόση Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλου:]

Ὁ τότε ἐπαρχιωτισμὸς τοῦ παγωμένου εὐρωπαϊκοῦ ἄκρου, δέν ἀρκεῖ γιὰ τὸν Ἴψεν: Ὁδηγεῖ σὲ μονομέρειες, ἰδεοληψίες κι ἀποκλεισμούς. Ποθεῖ ὁ Νορβηγὸς νὰ ἑνωθῇ μὲ τὸν κοσμοπολιτισμὸ τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς ἐκπολιτισμένης Μεσογείου· τὸ mare nostrum δέν ἀποτελεῖ γιὰ κεῖνον ἰμπεριαλιστικὴ διαπίστωση, ἀλλ᾽ ἀχτῖδα ἐλπίδας γιὰ διεθνῆ εἰρήνη. Αὐτό διατρανώνει ὁ πυρῆνας τῆς πλοκῆς: τὴ γόνιμη συνάντηση Βορρᾶ καὶ Νότου, τό «εὐαγγέλιο» τῆς Ἀναγέννησης μετὰ ἀπ᾽ τὸ Ragnarok -τὸν πρόσκαιρο χαμὸ τῶν πατρῴων θεῶν.

Γιὰ τὴν ἔκδοση τοῦ δράματος, βλ. ἐδῶ.

Ἡλιοβασίλεμα…

Τὸ κόκκινο τοῦ ἡλιοβασιλέματος,
πύρινη φουρτουνιασμένη θάλασσα!

Ἀπὸ τὸ δρᾶμα τοῦ Ἑρρίκος Ἴψεν, Ὁ τάφος τοῦ πολεμιστῆ, Α΄ σκηνή,
ποὺ ἐκτυλίσσεται στὴ Σικελία κατὰ τὴν ἐποχὴ τῶν Βίκινγκς.
Μετάφραση: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος.