fbpx

Περὶ τῆς Νύχτας τ’ Ἁγιαννιοῦ

Ἀπὸ τὴν Νύχτα τ’ Ἁγιαννιοῦ τοῦ Ερρίκου Ἴψεν, μετάφρασι-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2018, σελ. 42.

Σύντομο εἰσαγωγικὸ σημείωμα: Τὸ γενέσιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ ἑορτάζεται στὶς 24 Ἰουνίου, ἕξι μῆνες πρὸ Χριστουγέννων. Στὶς 20-2 λαμβάνει χώρα τὸ θερινὸ ἡλιοστάσιο στὸ Βόρειο Ἡμισφαίριο. Στὴν Ἑλληνικὴ Παράδοση, ἡ ἑορτὴ ἀναφέρεται ὡς τ᾽ Ἁγιαννιοῦ τοῦ Κλήδονα/Ριγανᾶ/Ριζικάρη/Λαμπαδάρη, ὁπότε ἀποκαλύπται στὶς ἄγαμες κοπέλες ποιός θὰ εἶναι ὁ μελλοντικός των σύζυγος. Στὰ μεγάλα γεωγραφικὰ πλάτη, οἱ νύκτες, ἐτούτη τὴν ἡμερομηνία, εἶναι μικρὲς σὲ διάρκεια (οἱ «περιώνυμες»: λευκὲς νύκτες). Στὴ Σκανδιναυία, ἡ ἑορτὴ ξεκινάει ἀπὸ τὴν προηγουμένη ἑσπέρα (τῆς 23ης), τὴν ἐπονομαζόμενη: SancthansaftSancthansnatt στὴν Νορβηγία· μεγάλες πυρὲς καίουν καὶ στήνονται ψεύτικοι γάμοι μεταξὺ ἐνηλίκων ἢ καὶ παιδιῶν -τὸ ἔθιμο βαστάει ἀκόμη στὸ Βέστλαντ. Ἂν κοπέλα βάλῃ στὸ προσκέφαλό της ἄνθη, θὰ δῇ στὸν ὕπνο τὸν καλό της, κατὰ τὴν Παράδοσιν. Στὴν Ἀγγλική, τὸ θερινὸ ἡλιοστάσιο καλεῖται: midsummer· τὸ σαιξπηρικό: A midsummer night᾽s dream ἐκτυλίσσεται ἐκεῖ κοντά. Καὶ στὰ δυό δράματα — τὸ σαιξπηρικὸ καὶ τὸ ίψενικό — θαυμαστὰ πλέκονται μ᾽ ἔρωτες, καὶ ἡ πικρία τῆς ἀπορρίψεως — ἢ τοῦ ἀνεκπληρώτου — γίνεται ἕνα μὲ τὶς κωμικὲς καταστάσεις.

Ἡ νύχτα τ’ Ἁγιαννιοῦ – Α΄ πρᾶξι – σκηνικὲς ὁδηγίες

Ἀπὸ τὴν Νύχτα τ’ Ἁγιαννιοῦ τοῦ Ερρίκου Ἴψεν, μετάφραση-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2018, σελ. 42-43.

Ἡ δράση ἐκτυλίσσεται στὴν ἰδιοκτησία τῆς ΚΥΡΙΑΣ ΜΠΕΡΓΚ, στὸ Τέλεμαρκ [κομητεία τῆς Νορβηγίας μὲ πρωτεύουσα τὸ Σιέν, γενέτειρα τοῦ Ἴψεν· τότε, τ᾽ ὄνομα ἀναφερόταν μονάχα σὲ περιοχὲς βόρεια καὶ δυτικὰ τοῦ Σιέν -μέρη τῆς Νορβηγικῆς ἐπικράτειας μὲ πλούσια λαϊκὰ ἔθιμα ἐκείνη τὴν ἐποχή].

Ὁ κῆπος τῆς ΚΥΡΙΑΣ ΜΠΕΡΓΚ· στὸ βάθος, φράχτης μὲ πόρτα ποὺ χωρίζει τὸν κῆπο ἀπ᾽ τὸν ἐπαρχιακὸ δρόμο. Δεξιά, μεγάλο σπίτι σὲ ρυθμὸ σύγχρονο κι ὡραῖο· ἀριστερὰ παραπίσω, ξύλινο σπίτι χτισμένο παραδοσιακά.

Ἄλλαρ φὰν Ἔβερντίνγκεν. Νορβηγικὸ τοπίο. 1645-75.

Νεραϊδικό

Ἔργο: Ἡ νύχτα τ’ Ἁγιαννιοῦ: Νεραϊδοκωμῳδία σὲ τρεῖς πράξεις.
Ἰδιότητα: Στοιχειό.
Ρήση: Ἡ Νύχτα τ᾽ Ἁγιαννιοῦ γιὰ ὅλους εἶν᾽ μεγάλη..-/ ἀκόμα καὶ γιὰ τὰ νεραϊδικὰ εἰναι τρανή γιορτή!

Τὸ ἔργο στὴ Σειρὰ Ἴψεν.



Γιούλιαν Πάουλσεν

Ἔργο: Ἡ νύχτα τ’ Ἁγιαννιοῦ: Νεραϊδοκωμῳδία σὲ τρεῖς πράξεις.
Ἰδιότητα: Φοιτητής.
Ρήση: Ἕνα ἐξαιρετικὰ εὐφυὲς παιδί..- μεγάλωσα κ᾽ ἔλαβα τὰς καθαρωτέρας ἐθνικὰς ἐπιδράσεις… Ὁ πατέρας μου ἦταν μαγαζάτορας στὴν ὕπαιθρο, βλέπετε…

Τὸ ἔργο στὴ Σειρὰ Ἴψεν.



Γιοχάννες Μπίρκ

Ἔργο: Ἡ νύχτα τ’ Ἁγιαννιοῦ: Νεραϊδοκωμῳδία σὲ τρεῖς πράξεις.
Ἰδιότητα: Φοιτητής.
Ρήση: Ἡ ζωή μου εἶναι χωρισμένη στὰ δυό: Ὅσα μοῦ συνέβησαν, προτοῦ φύγω ἀπ᾽ τὸ σπίτι τῶν παιδικῶν μου χρόνων, τάχω οὐσιαστικὰ ξεχάσει…

Τὸ ἔργο στὴ Σειρὰ Ἴψεν.